U današnje vreme zahtevi arhitekta i investitora često su tretirani kao izazov novim ili starim materijalima u novoj ulozi. Jedan od takvih materijala je i staklo, kojeg poznajemo već mnogo vekova, a koje se danas koristi u potpuno novoj ulozi. Staklo se može pojavljivati kao ograda stepeništa, pregradni zid, parapet ili kompletan zid. Zbog mehaničkih karakteristika stakla, pre svega loše savitljivosti, potrebno je pre realizacije određenog građevinskog elementa temeljno proučiti njegovu ulogu kod prenošenja statičkih opterećenja i sigurnosti ljudi u slučaju loma. Kod toga nailazimo na poteškoću, kako odraditi stepen i način sigurnosti, i kakvo staklo upotrebiti.

Pasivna sigurnost

Danas se najviše koriste sigurnosna stakla i to sigurnosno-kaljena i sigurnosno-lepljena ili stakla nastala kombinacijom ova dva načina. Karakteristike i osnovne definicije sigurnosnih stakla su obuhvačene u standardima EN. Upotrebu stakla u EN kao građevinsku poziciju propisuju propisi. U Evropi su propisi i standardi te vrste već prihvaćeni i neprestano se dopunjuju. Propisi koji određuju vrste stakla koja se mogu upotrebiti kao pasivna zaštita, sakupljeni su kao tehnički smerovi. Smerovi navode područija upotrebe, osnovne definicije građevinskog proizvoda i samog zastakljivanja sa navođenjem sastava, debljine i dimenzijska ograničenja za slučajeve koji su bili već više puta upotrebljivani. To znači, ako se upotrebi zastakljivanje u određenom slučaju, nije potrebno dodatno dokazivati tehničku primenjenost izabranog  materijala, već je potreban samo dokaz, odnosno izjava, da su upotrebljeni zahtevani materijali. Kao najvažnije smerove za pasivnu sigurnost korisnika najčešće navodimo Tehničke smerove za upotrebu linijsko poduprtih zastakljivanja i Tehničke smerove za upotrebu zastakljivanja, koja štite od padanja.

Sigurnosno staklo

Pojam sigurnosno staklo određuje standard DIN 58125, koji govori da je staklo sigurnosno, ako se zbog prekoračenja kompresovane ili savitljive čvrstoće raspadne na deliće, koji nisu konusni i koji su bez oštrih ivica. Standard EN 12600 određuje način testiranja sa klaćenjem tela na različitim visinama, koje simulira nalet čoveka. Testiranje se izvodi sa naletom mase od 50kg koja sa visine od 190, 450 i 1200mm udari na sredinu učvršćenog stakla dimenzije 876 x 1938mm.

Na osnovi oblika slomljenih delića staklo delimo na tri različita tipa:

Zastakljivanje kosih površina

Zastakljivanje kosih površina je vrlo delikatan proces koji se uglavnom promenjuje na  elementima staklenih bašti. Za ovaku vrstu zastakljivanja mogu se koristiti sledeće vrste stakla:

1. a) float staklo prema EN 527-2
2. b) liveno staklo prema EN 572-5
3. c) žičano staklo prema EN 527-3 i 527-6
4. d) kaljeno staklo (ESG) prema EN 12150 od stakla prema a) i b)
5. e) sigurnosno-lepljeno staklo (VSG) od stakla a) od b) sa središnjom folijom od polovini-batirala (PVB-čvrstoča na kidanje > 20N/mm² i rastezanje >250%) ili od drugih stakla i središnjih slojeva, čiju upotrebu treba dokazati dozvolom građevinske inspekcije
6. f) lepljeno staklo (VG) od stakla a) do d) sa ostalim središnjim slojevima

Interesantan je podatak da kvalitet sigurnosno-lepljenog stakla proizvođač stakla mora dokazati proizvodnom potvrdom DIN EN 10204 ili sertifikatom.

Zastakljivanje stepeništa

Različiti uslovi određuju područja upotrebe mehanički poduprtih zastakljivanja, koja čuvaju korisnika od pada u dubinu. Ovakva zastakljivanja stepeništa su podeljena u tri kategorije.

Kategorija A:

Linijski poduprta vertikalna zastakljenja kod kojih nema nosivih parapeta ili rukohvata, koji bi prenosili propisano horizontalno opterećenje na propisanoj visini. Staklo podnosi ukupno horizontalno opterećenje. Stakla moraju biti kod ove vrste zastakljenja stavljena u okvir ili direktno u nosivu konstrukciju (npr. zid ili plafon). To su zastakljenja celih zidova, bez nosivih elemenata ispred ili iza zastakljenja.

Uslovi upotrebe:

• kao jednostruko zastakljenje može se upotrebiti samo VSG
• izolaciono staklo mora biti na izloženoj strani izrađeno od sigurnosnog stakla (VSG,ESG,VSG od ESG), tako da nema mogućnosti oštećenja

Kategorija B:

Staklene ograde, dole linijski pričvršćene u nosivu konstrukciju. Staklene elemente povezuje rukohvat koji je neprekidno nataknut na staklo. Pored zaštite gornje ivice stakla, ručka ima i funkciju preuzimanja i podele ukupnog horizontalnog opterećenja na susedna stakla.

Uslovi upotrebe:

• može se upotrebiti samo VSG od dva kaljena ili dva delimično kaljena stakla
• dokazan je sastav od dva kaljena ili delimično kaljena stakla debljine 10mm sa središnjom PVB folijom 1,52 mm, dimenzije 500-2000 x 900-1100 mm
• pojedina stakla ne smeju biti površinski obrađena u smislu smanjivanja nosivosti (emajlirane)
• visina podnog učvršćenja mora biti barem 100mm. Učvršćenje predstavljaju dve čelične ploče debljine minimalno 12mm, koje su međusobno povezane šrafovima u razmaku od najviše 300mm. Potrebna je i podloška na donjoj ivici stakla, probušene rupe u staklu sa uloškom oko šrafa, sloj između čelika i stakla obostrano sa tvrdim elastomerom
• pojedina stakla su međusobno povezana nosivim ručkama. Radi sprečavanja kontakta između metala i stakla treba u žljeb na udaljenosti od 200-300 mm staviti tvrdi elastomer
• ivica stakla mora biti barem 15 mm u žljebu U profila

Kategorija C:

su sigurnosna zastakljivanja kojima zadatak nije preuzimanje horizontalnog opterečenja na propisanoj visini.

Delimo ih na tri grupe:

C1:

punilo za ogradu, barem dve suprotne ležeće stranice linijski ili tačkasto osigurane

C2:

zastakljenja donjeg polja ispod nosivog poprečnog profila. Zastakljivanje barem sa dve suprotno ležeće stranice linijski poduprte kao kod vertikalnih zastakljivanja

C3:

zastakljenje kategorije A sa unapred postavljenim nosivim ručkama na propisanoj visini

Dokaz nosivosti

Stakla za sigurnosna zastakljivanja na stepeništima moraju zadovoljavati standard EN 12600. Za svaku kategoriju sigurnosnog zastakljivanja propisana je visina udarca. Teret se sastoji od dva obruča ukupne mase 50 kg i pritiska 4,0 bar. U tabeli je vidljiva visina udarca za pojedinu kategoriju.