Deformacija (Strain) – Promena dimenzija nastala kao rezultat delovanja napona. U eksperimentima istezanja gume i plastičnih masa, naziv deformacija se zamenjuje terminom izduženje
Degradacija (Degradation) – Razaranje (razgradnja) molekula na jednostavnije fragmente, obično izazvano hemijskim ili fizičkim, a ne mehaničkim procesima
Dehidratacija (Dehydration) – Uklanjanje vode iz supstanci. Termin se koristi i za uklanjanje hemijski vezane vode
Dehidrogenizacija (Dehydrogenation) – Uklanjanje vodonika iz hemijskih jedinjenja
Delaminacija (Delamination) – Razdvajanje u više slojeva. Termin se obično primenjuje za raslojavanje kompozitnih materijala
Depolimerizacija (Depolymerization) – Cepanje dugačkih lanaca molekula na manje molekule približno istog empirijskog sastava kao i polazni monomer
Derivati kaučuka (Rubber Derivates) – Mnogi hemijski derivati kaučuka, koji imaju praktični značaj, otkriveni su u toku radova na objašnjavanju strukture kaučuka
Destruktivna destilacija (Destructive Distillation) – Karbonizacija. Zagrevanje kompleksnih supstanci, koje dovodi do hemijskih promena u njima i naknadna destilacija proizvoda nastalih ovom reakcijom
Dielektrična jačina (Dielectric Strength) – Električni napon koji izaziva proboj uzorka materijala poznate debljine, obično se izražava u V/mm
Dielektrično grejanje (Dielectric Heating) – Naziva se i elektronsko ili visoko–frekventna (HF–High Frequency) grejanje. Uzorak se postavlja između ploča povezanih s izvorom struje visoke frekvencije. Ovaj postupak se često koristi i za pripremanje (predgrevanje) komada pre presovanja
Dielektrično zavarivanje (Dielectric Welding) – Vrši se pomoću struje visoke frekvencije. Uzorak plastične mase postavlja se između dve metalske elektrode, koje su pod naizmeničnim naponom visoke frekvencije. Usled vrlo brzih izmena naboja, javlja se trenje i stvara toplota u samom termoplastu
Diferencijalna skanirajuća kalorimetrija – DSC (Differential Scanning Calorimetry – DSC) – Tehnika koja se naglo razvila poslednjih godina za proučavanje fenomena promene toplotne energije uzorka polimernog materijala tokom procesa grejanja ili hlađenja. Ovom metodom meri se razlika količine toplote ispitivanog uzorka i referentnog materijala. Na DSC krivoj uočavaju se endotermni, odnosno egzotermni pikovi koji odgovaraju faznim prelazima koji se odigravaju tokom zagrevanja, odnosno hlađenja materijala. DSC kriva pokazuje temperaturnu zavisnost promene količine toplote uzorka u jedinici vremena. Kod kaučukovih smesa i gume, DSC ispitivanja se obično koriste za određivanja temperature staklastog prelaza Tg i specifične toplote Cp gume i smesa
Diferencijalna termička analiza – DTA (Differential Thermal Analysis – DTA) – Postupak ispitivanja fizičkih promena koje se dešavaju u supstancama (organskim i neorganskim) pri zagrevanju. Ispitivani uzorak i referentna supstanca zagrevaju se jednakim brzinama i njihove temperature upoređuju. Ovom metodom mogu da se određuju temperature staklastih prelaza, jer na Tg dolazi do nagle promene specifične toplote i toplotne provodljivosti materijala
Difrakcija (Diffraction) – Pojava koja se javlja kada svetlosni zrak prolazi kroz mali otvor ili napušta ivicu neke neprovidne prepreke. Kada takav zrak padne na zaklon stvara karakterističnu sliku (svetla ili tamna)
Difrakcija X–zraka (X–ray Diffraction) – Kristalografija X–zracima. Tehnika koja koristi difrakciju X–zraka u proučavanju strukture plastičnih masa ili elastomera (proučava kristalnu prirodu i veličinu čestica
Dijafragma (Diaphragm) – Komadi gume ili presovanog kompozita, specifičnog oblika. Koristi se široko u industriji, npr. dijafragma za pakovanje, dijafragma ventila za paru, vazduh ili tečnost. Naziv se, takođe, primenjuje za fleksibilne membrane ili bledere koji su izloženi visokim unutrašnjim pritiscima (pri formiranju i umrežavanju pneumatika)
Dinamička mehanička merenja (Dynamic Mechanical Measuring) – Dinamičkim mehaničkim merenjima pri malim deformacijama mogu da se odrede modul sačuvane energije G’, modul izgubljene energije G” i tangens faznog ugla pomeranja tan δ = G”/G’ u funkciji temperature ili brzine deformacije. Maksimum na krivoj temperaturne zavisnosti tan δ predstavlja temperaturu staklastog prelaza amorfnog polimera i obično se označava kao α–relaksacija. Na osnovu položaja pikova Tg na osi temperature, može se vršiti analiza kompatibilnosti blendi dva ili više polimera
Dinamička svojstva (Dynamic Properties) – Odgovor polimernog materijala na dinamičko delovanje promenljivih spoljašnjih sila, koje izazivaju promene u materijalu. Videti: Porast toplote, Histerezis, Odbojna elastičnost
Dioktilftalat – DOP (Dioctyl Phthalate – DOP) – Organsko estarsko jedinjenje. Koristi se kao plastifikator u nitrilnim kaučucima i polivinilhloridu (PVC)
Disperzija (Dispersion) – Uniformna raspodela čestica u nekom medijumu, na primer, čestice ingredijenata u kaučuku
Disperzija polimera (Polymer Dispersion) – Pri mešanju nekompatibilnih polimera može se očekivati razdvajanje faza. U zavisnosti od načina mešanja polimera, mogu da se formiraju makro i mikro heterogene faze. Poboljšanje disperzije polimernih faza može se ostvariti na dva načina: korištenjem sredstava za disperziju, kao što su cinkove soli, i povećanjem viskoznosti smese (poznato je da je disperzija faza bolja ako su sile smicanja pri mešanju veće). Stepen disperzije određuje se pomoću mikroskopa ili na osnovu temperature staklastog prelaza
Divlji kaučuk (Wild Rubber) – Prirodni kaučuk dobijen iz kaučukovog drveća koje raste “divlje”, koje nije kultivisano na plantažama. Proizvodnja divljeg kaučuka je danas vrlo mala, iako je njegov značaj u kriznim vremenima (u vreme ratova) bio veliki
Dodaci za formiranje pene (Foaming Agent) – Supstance koje pomažu formiranje i održavanje strukture pene proizvedene mešanjem ili penušanjem iz kaučukovih lateksa i drugih polimernih materijala
Dodatak (Additive) – Naš izraz koji zamenjuje engleski “ingredijent”, a koji označava “onaj koji ulazi u sastav”. U zavisnosti od specifičnosti delovanja na svojstva kaučukovih smesa, vulkanizata i plastičnih masa, dodaci se dele na: punioce, omekšivače, sredstva protiv starenja, sredstva za umrežavanje, boje, stabilizatore, sredstva protiv gorenja i dr.
Drveno brašno (Wood Flour) – Isitnjeno drvo u obliku praška. Koristi se kao punilac u kaučukovim smesama, smolama ili plastičnim masama
Duvanje filma i cevi (Blowing Film and Tubing) – Kontinualna cev. Može se dobiti ekstrudiranjem plastičnih masa kroz kružnu glavu, uz održavanje pritiska vazduha unutar creva. Na ovaj način mogu se proizvesti cevi uniformnog prečnika tankih zidova, ako se primene velike brzine ekstrudiranja. Podešavanjem brzine vazduha moguće je povećati prečnik cevi do granice kada cev postaje praktično cilindrični film. Cev se sa spoljne strane hladi vazduhom, čime se sprečava lepljenje folije pri namotavanju. Na ovaj način se mogu proizvoditi cevi prečnika i do 4 m, odnosno folije širine oko 12 m. Postupci za proizvodnju folija i filmova tehnikom ekstrudiranja i duvanja razlikuju se prema pravcu izvlačenja: horizontalno izvlačenje, vertikalno izvlačenje prema dole i vertikalno izvlačenje prema gole.
Dvostruka tekstura (struktura) (Double texture) – Kompozit tekstil guma, gde je guma u sendviču između dva sloja tkanine
Dvostruka veza (Double Bond) – Naziva se etilenska veza. Tip veze kojom se dva atoma u molekulu spajaju s dve proste veze. Dvostruka veza je nestabilnija i reaktivnija od proste (jednostruke) veze
